Liefste moeke, liefste mama,
Het was jouw uitdrukkelijke wens dit afscheid sober, ingetogen en intiem te houden, zelfs zonder dienst. Je had het de laatste weken al zo moeilijk met die “grootse drukte” van het afscheid van ons vake: al die brieven, al die mensen, al die aandacht … Uiteraard respecteren we dan ook ten volle deze wens. Vandaag exact 4 weken geleden stonden we hier ook, weliswaar zonder jou. Je was al té vermoeid om die dag helemaal mee te maken. Maar wie had ooit gedacht dat we hier al zo snel terug zouden staan, zo snel zelfs dat je niet eens dit graf hebt kunnen bezoeken. Het is onwezenlijk, onterecht, oneerlijk …
Het gevoel dat we niet echt afscheid hebben kunnen nemen van jou, zit ons diep en knaagt. Want alles draaide de laatste tijd rond ons vake en zijn strijd en zonder het besef dat je zelf al een eigen strijd aan het voeren was. Een strijd die eerder verborgen leek want tot de dag van de begrafenis van ons vake was je dapper en verbeet je jou als het ware van jouw toegemeten ‘taak’ voor ons vader, vooral fysiek.
Moeke, we hadden nog zoveel plannen de komende jaren want je gaf zelf nog aan dat je maar al te graag terug naar Edegem wilde komen, als je terug op krachten zou zijn, als het rouwproces achter de rug was. Want dat was het voor jou, rouwen. Dat vertelde je ons zondag nog. Want je was alleen maar moe, héél moe. Maar zelfs dat ‘verbloemde’ je nog in het ziekenhuis door te zeggen: “ik ben lui, lui …” We zagen dat je fysiek en mentaal uitgeput was en dat besefte je ook door zelf nog te zeggen: “Ik ben op die ene week 10 jaren ouder geworden, ik ben een oud vrouwtje van 90 geworden!”
In 1959 ben je getrouwd, jullie feest was zelfs hier op het einde van de straat, de nostalgische ‘De Basiliek’. En vanaf 1960, toen Bart van zich liet horen, heb je zo intens voor jouw gezin gewerkt, gezorgd als de beste huismoeder ter wereld! NEEN, géén cliché! Alle dagen stond je klaar van ’s morgens vroeg. Je stond altijd als eerste op, maakte iedereen wakker en dan stond je al in de keuken om alles klaar te maken. Zelfs alle brooddozen voor school werden netjes klaar gemaakt! En éénmaal in de week kwam er zelfs iets warms en lekkers bij het ontbijt: een eitje, een wentelteefje, een croque. Want niks was jou te veel! En dezelfde inzet kwam er ook overdag voor de huishoudelijke taken en ’s avonds voor het avondmaal! Zelfs de tuin en de auto werden door jou altijd onder handen genomen, ook al had je niet eens groene vingers of een rijbewijs. Je nam zelfs een verfborstel ter hand, want het moest altijd “spic en span’! Dit alles deed je altijd op jouw eentje, zonder hulp! En ondanks al dat werk stond elke dag klokvast om 18u de verse warme soep op tafel. Jouw eigen quartz-klok ‘avant la lettre’! Alle dagen vers eten, 7 op 7, want dat vond je zo belangrijk, de gezonde zorgen voor jouw gezin.
Tegelijkertijd was jouw soberheid erg kenmerkend voor jouw karakter en persoonlijkheid. Je hebt je altijd zelf weggecijferd en het gezin vooropgesteld! Geen dure hobby’s, geen dure kleren, neen. Daartegenover stond een zeer correcte budgettering van het gezin en voor de kinderen niks te veel! Al die kenmerken bleven je karakteriseren tot de laatste dag met vooral die bezorgdheid! Je was zelfs nog bezorgd om onze traditionele nieuwjaarscadeau die dit jaar omwille van de omstandigheden niet meer tijdig georganiseerd geraakte. Of zelfs nog die kenmerkende bezorgdheid wanneer we de laatste maanden elke dag langs kwamen, je sprong altijd direct recht voor een drank en een koekje, zelfs met je kapotte knie! En Max die elke dag recht de keuken in spurtte, op zoek naar de koekjes uit jouw handen! Wat gaat hij dat missen …
Die typische bezorgdheid bleef tot het laatste moment, tot in het hospitaal toen je bleef zeggen: “Ga toch naar huis en kruip op tijd in bed!” Want nachtrust vond je toch zo belangrijk! Weet je, moeke, je hebt hard gewerkt in je leven en veelal in de schaduw, op 2de plan en altijd zonder mopperen. Een hele tijd verdiende je zelfs nog wat bij, bij Laura, ‘de naaister’! Samen met enkele andere vrouwen een dag of enkele dagen per week maatwerk verzorgen voor bekende modehuizen in ‘t stad. En wat deed je dat graag! Tegelijkertijd onder de mensen kunnen zijn, naaien en een centje bijverdienen voor het huishouden! Je naaide zelfs thuis aardig wat trouwkleren in elkaar voor de familie, soms zelfs eigen ontwerpen. Vele nichtjes kunnen dit beamen! Tijdens die ‘naaidagen’ leerde je trouwens één van je beste vriendinnen kennen, Elza, die spijtig genoeg ook veel te vroeg is moeten gaan en waarmee je het altijd heel moeilijk hebt gehad. Maar het contact was zo intens dat zelfs vandaag, na al die jaren, haar zoon nog altijd tot jouw intieme vriendenkring behoorde en daarom ook vandaag hier aanwezig is.
Moederke, kat een kat, we zijn er ook rotsvast van overtuigd dat je op bepaalde momenten geen gemakkelijk leven hebt gehad en dat je eerder ongelukkig in het leven stond. Weet je, we maakten er als kind zelfs ook deel van uit, waren er vele malen droevig om én machteloos. Maar je hebt je altijd verbeten en jouw gezin, jouw kinderen centraal gesteld, chapeau! En daarom, ondanks jouw blijvende inzet voor het gezin, werd je niet altijd begrepen. Niet door jouw eigen moeder maar ook niet door jouw eigen man. Het heeft je wellicht ook deels getekend in het leven, want we zagen dat het ook invloed had op jouw denken en visie op het leven. Daarom was het eens zo mooi jullie zo terug tot elkaar te zien komen tijdens jullie oude dag, wat ook zo tekenend was voor deze laatste weken en maanden.
Maar tijdens die moeilijkere momenten was er ook altijd jouw tweede rots in de branding, jouw andere “beste” vriendin Gilberte. Vanaf de kleuterschool kenden jullie elkaar al, kan je nagaan! En in alle goede en slechte momenten konden jullie op elkaar rekenen. Zelfs vorig week nog, toen Gigi voorstelde om jou mee naar haar thuis te nemen en in Ekeren te verzorgen, zodat je niet alleen zou zijn! Ze moest zelfs niet echt aandringen. Ons zou het alleszins niet zo gelukt zijn, want je kon ook koppig zijn!
Naast die onvoorwaardelijke inzet voor het gezin, je trouw, was jouw gevoeligheid en emotie ook zeer kenmerkend. Een echt kreeftje van sterrenbeeld! Naarmate je ouder werd, werd het zelfs nog intenser. Je kon zo moeilijk om met het onrecht in de wereld. En naar kinderen toe was je zo ongelooflijk emotioneel. Een schreeuwend kindje bracht je zelfs al tot wenen. En ook bij film en drama, je grote interesse, vloeiden meermaals de tranen veelvuldig!
Maar uiteindelijk heeft ook het noodlot bij jou toegeslagen, maar dat werd ons pas maandagmiddag duidelijk, na de scan van jouw lever. Dr. Rutten heeft ons dan ook onmiddellijk ontboden, het was maandagmiddag. Na dat gesprek zou het zelfs nog slechts een kwestie van uren zijn, hooguit een dag. Zo overduidelijk én onbegrijpelijk was het, ook voor de dokter. Om 18:30 kwam jouw laatste adem. Voor ons één troost, het was zonder echte pijn, zonder echte strijd zoals ons vader wel heeft moeten doorstaan.
We zijn in snelheid gepakt en daarom des te pijnlijker voor ons. We hadden je nog zoveel dingen willen zeggen, nog zoveel dingen met je willen doen en jou nog zoveel liefde willen geven en jou vertroetelen zoals jij ons ook altijd had vertroeteld! Er waren zelfs al plannen om in juni met jou naar Wenduine te gaan om die jarenlange traditie van ons vader verder te zetten. Maar het heeft niet meer mogen zijn!
Namens je zonen, we gaan je missen moeder!
